Video interactie begeleiding (VIB)
Welkom op de pagina over VIB in de kinderopvang. Hier vind je meer informatie en interessante links over het onderwerp. De interacties van pedagogisch medewerkers met de kinderen vormen het hart van het werken in de kinderopvang. VIB is een waardevol instrument om deskundigheid van professionals in het onderwijs en de kinderopvang te bevorderen.
Wat is VIB?
Video Interactie Begeleiding (VIB) is een methode die wordt gebruikt bij een begeleidingsvraag. Door in verschillende situaties korte opnames te maken en deze te analyseren, krijgt men beter inzicht in het gedrag van het kind en de begeleider.
Positief contact centraal
Kinderen nemen van nature initiatieven om zich te ontwikkelen. Door te kijken naar beelden leren pedagogisch medewerkers deze initiatieven herkennen en hier betekenis aan te geven. Dit heeft een positief en blijvend effect op pm’ers, wat de ontwikkeling van kinderen ten goede komt. Positief contact met kinderen is één van de belangrijkste vaardigheden voor medewerkers in de kinderopvang .
“Jezelf terug zien op film vond ik in het begin eng, maar ook leerzaam. Je ziet dingen die je als je bezig bent in je werk niet ziet. je hebt de tijd om rustig te kijken naar de situatie. Ik ben me veel meer bewust van wat ik doe.”
VIB in de kinderopvang
Begeleiding professionals
In de kinderopvang wordt VIB vooral ingezet om professionals te begeleiden. Met behulp van VIB kan een pedagogisch medewerker reflecteren op haar eigen communicatie en handelen. De beelden van de alledaagse omgang op de groep laten zien welke communicatie goed en plezierig verloopt en welke aangrijpingspunten er zijn om de interactie te verbeteren.
“Beelden zeggen zoveel meer dan woorden. Ze laten de situatie zien zoals het werkelijk is en dat is een mooi startpunt om te kijken naar de leervraag van de pedagogisch medewerker. Pm’ers zien op beeld wat het effect is van hun handelen, duidelijker kan het niet.”
Gedrag kind begrijpen
Ook kan VIB helpen om het gedrag van het kind beter te leren begrijpen. Samen kijken naar de contactinitiatieven die het kind neemt. Daarbij stel je de volgende vragen: Wat wil het kind mij vertellen? Zowel verbaal als non-verbaal. Wat heeft het kind nodig van mij? Waar zit het kind in zijn of haar ontwikkeling en is dit passend bij de leeftijd? Het fijne is dat je stukjes beeld elke keer opnieuw kunt bekijken. Zo kun je samen ontdekken waar gedrag van kinderen voor staat.
“Ik vind het fijn om echt even in te zoomen op de kinderen en samen met de VIB-er te sparren. Ik herken nu veel beter de initiatieven die kinderen nemen. Ook zonder camera merk ik dat ik hier beter naar kijk.”
Het terugkijken van de beelden - Micro analyse
De pm’er en de VIB’er kijken de beelden samen terug. Dat zijn maar korte stukjes, vaak niet meer dan een paar minuten. De beelden worden regelmatig stilgezet en fragmentjes worden herhaald. Er wordt ingezoomd op de contactmomenten tussen kind en pm’er. Deze verwoordt wat er op het beeld te zien is. De VIB’er vraagt door met telkens de beelden als uitgangspunt.
Het samen kijken naar wat er gebeurt op de beelden heet micro analyse. Dat betekent dat je let op de basiscommunicatie: oogcontact maken, je hoofd naar het kind toedraaien, lichaamshouding, intonatie, gezichtsuitdrukking, aanrakingen, een vraag stellen, een opmerking van een kind herhalen, een gebaar nadoen, het voorbeeld geven. Beeld voor beeld wordt geanalyseerd. Het is opvallend hoeveel informatie er uit zo’n klein stukje film te halen valt.
“VIB gaat uit van positieve feedback en dat maakt het een hele fijne manier om pedagogisch medewerkers te begeleiden. De focus ligt op dat wat er goed gaat. Pm’ers zijn zich niet altijd bewust van hun kwaliteiten en het is mooi om te zien hoe ze groeien. Door te focussen op wat er goed gaat komt er ook ruimte om te kijken naar verbeterpunten.”
Uit onderzoek blijkt: VVE in combinatie met VIB effectief
Videointeractiebegeleiding (VIB) stimuleert de kwaliteit van pedagogisch medewerkers, net als een VVE-training dat kan doen. Een studie onder leiding van hoogleraar Kinderopvang Ruben Fukkink laat zien dat het combineren van deze twee manieren van leren nog efficiënter is.
Recent wetenschappelijk onderzoek van de Hogeschool van Amsterdam laat zien dat de interactieve en didactische vaardigheden van pedagogisch medewerkers substantieel verbeteren door trainingen VVE en VIB.
Boeken en online media
Lichaamstaal.nl
We communiceren de hele dag door; het is zelfs niet eens mogelijk om niet te communiceren in bijzijn van anderen. Als we niet praten, dan maken we door middel van lichaamstaal nog steeds veel duidelijk aan elkaar.
Handleiding video-interactiebegeleiding in de kinderopvang
Marij Eliëns (red.), Josette Hoex, Monique Konings, Wilma Schepers, Annemiek Galesloot
Deze handleiding helpt de kinderopvang bij vragen als: Wat is VIB? Wat betekent VIB voor professioneel handelen in de kinderopvang. Wat kan ik met VIB in mijn kinderopvangorganisatie? De praktijkbeschrijvingen laten zien op welke manier VIB ingezet kan worden.
Website van AIT
De stichting Associatie voor Interactiebegeleiding en Thuisbehandeling (AIT) is ontwikkelaar, methodiek- en merkeigenaar van (alle varianten van) video-hometraining (VHT) en video-interactiebegeleiding (VIB).
Bronnen
Handleiding video-interactiebegeleiding in de kinderopvang Marij Eliëns (red.), Josette Hoex, Monique Konings, Wilma Schepers, Annemiek Galesloot – SWP
Video-interactiebegeleiding – J. Dekker, M. Hoogland, M. Eliëns – BSL
AIT
Rijkt
